Các tiêu chuẩn quản lý chất lượng ISO - Tổ chức tiêu chuẩn hóa quốc tế ISO là gì?

ISO có trụ sở ở Geneva (Thụy Sĩ) và là một tổ chức Quốc tế bao gồm các cơ quan tiêu chuẩn Quốc gia trên toàn thế giới. Đến tháng 4/2019 ISO có 164 thành viên quốc gia và Tổng cục Tiêu chuẩn đo lường chất lượng (STAMEQ) của Việt Nam là 01 thành viên của ISO.

Mục đích của tổ chức ISO là nghiên cứu, xây dựng và công bố các tiêu chuẩn ISO nhằm tạo điều kiện cho các hoạt động trao đổi hàng hoá và dịch vụ trên toàn cầu trở nên dễ dàng, tiện dụng hơn và đạt được hiệu quả. Tất cả các tiêu chuẩn do ISO đặt ra đều có tính chất tự nguyện. Tuy nhiên, thường các nước chấp nhận tiêu chuẩn ISO và coi nó có tính chất bắt buộc.

ISO có khoảng 786 Uỷ ban kỹ thuật (TC) và các tiểu ban chuyên dự thảo các tiêu chuẩn trong từng lĩnh vực. Các nước thành viên của ISO lập ra các nhóm tư vấn kỹ thuật nhằm cung cấp tư liệu đầu vào cho các Uỷ ban kỹ thuật và đó là một phần của quá trình xây dựng tiêu chuẩn. ISO tiếp nhận tư liệu của đầu vào từ các Chính phủ các ngành và các bên liên quan trước khi ban hành một tiêu chuẩn. Sau khi tiêu chuẩn dự thảo được các nước thành viên chấp thuận, nó được công bố là Tiêu chuẩn Quốc tế. Sau đó mỗi nước lại có thể chấp nhận một phiên bản của tiêu chuẩn đó làm Tiêu chuẩn Quốc gia của mình.

Đến tháng 4/2019, ISO đã công bố 22597 Tiêu chuẩn quốc tế và các tài liệu liên quan, bao gồm hầu hết mọi ngành công nghiệp, từ công nghệ, an toàn thực phẩm, đến nông nghiệp và chăm sóc sức khỏe. Tiêu chuẩn quốc tế ISO tác động đến mọi người, mọi nơi.

Sự hình thành và phát triển của các tiêu chuẩn ISO

Khi xây dựng, phát triển một tiêu chuẩn cần sự tham gia của rất nhiều người. Các ủy ban kỹ thuật được thành lập từ các chuyên gia kỹ thuật độc lập được đề cử và sẽ chịu trách nhiệm cho một lĩnh vực. Xuất phát từ nhu cầu của thị trường cụ thể, ban kỹ thuật sẽ biên soạn bản dự thảo tiêu chuẩn và sẽ được chia sẻ để bình luận và thảo luận thêm.

Bản dự thảo tiếp tục trên đường trở thành tiêu chuẩn ISO khi đạt được sự đồng thuận từ quá trình bỏ phiếú, bản dự thảo sẽ được sửa đổi thêm và bỏ phiếu lại. Việc phát triển một tiêu chuẩn thường mất khoảng 3 năm kể từ đề xuất đầu tiên đến xuất bản cuối cùng.

Một số các giai đoạn chính trong quá trình hình thành và phát triển tiêu chuẩn ISO

1. Đề xuất hạng mục công việc mới.

2. Xây dựng sự đồng thuận của các chuyên gia đối với bản dự thảo đầu tiên của Ủy ban kỹ thuật hoặc các thông số kỹ thuật có sẵn.

3. Xây dựng sự đồng thuận trong thông số kỹ thuật và các báo cáo kỹ thuật đối với các tài liệu không quy chuẩn.

4. Sự thẩm tra đối với bản tiêu chuẩn tự thảo để đưa ra bản dự thảo tiêu chuẩn cuối cùng.

5. Bỏ phiếu chính thức đối với bản dự thảo tiêu chuẩn cuối cùng (thư ký là người kiểm phiếu).

6. Công bố bản tiêu chuẩn quốc tế chính thức.

Nguyên tắc chính trong phát triển tiêu chuẩn

1. Tiêu chuẩn ISO đáp ứng nhu cầu trên thị trường

ISO không quyết định khi nào sẽ phát triển một tiêu chuẩn mới, mà nó dựa trên yêu cầu từ ngành công nghiệp hoặc các bên liên quan khác như các nhóm người tiêu dùng. Thông thường, một ngành hoặc nhóm ngành công nghiệp truyền đạt nhu cầu về một tiêu chuẩn cho thành viên quốc gia sau đó liên hệ với ISO.

2. Tiêu chuẩn ISO dựa trên ý kiến ​​chuyên gia toàn cầu

Các tiêu chuẩn ISO được phát triển bởi các nhóm chuyên gia từ khắp nơi trên thế giới, một phần là ủy ban kỹ thuật. Các chuyên gia sẽ xem xét tất cả các khía cạnh của tiêu chuẩn, bao gồm phạm vi, định nghĩa chính và nội dung của nó.

3. Tiêu chuẩn ISO được phát triển thông qua quy trình nhiều bên liên quan

Các ủy ban kỹ thuật được tạo thành từ các chuyên gia từ ngành công nghiệp liên quan và từ các hiệp hội người tiêu dùng, học viện, tổ chức phi chính phủ và chính phủ.

4. Tiêu chuẩn ISO dựa trên sự đồng thuận

Phát triển các tiêu chuẩn ISO là một cách tiếp cận dựa trên sự đồng thuận và các ý kiến ​​từ tất cả các bên liên quan đều được tính đến.